NEW YORK – Overal ter wereld is het populistisch nationalisme in opmars, vaak aan de macht geholpen door autoritaire leiders. En toch was het de bedoeling dat de neoliberale orthodoxie – overheidsbezuinigingen, belastingverlagingen, deregulering – die zo’n veertig jaar geleden in het Westen ingang vond, de democratie zou versterken in plaats van verzwakken. Wat ging er mis?
Een deel van het antwoord is economisch van aard: het neoliberalisme heeft gewoon niet gebracht wat het beloofde. In de Verenigde Staten en andere geavanceerde economieën die het neoliberalisme omarmden, was de groei van het reële (inflatiegecorrigeerde) inkomen per hoofd van de bevolking tussen 1980 en de COVID-19-pandemie veertig procent lager dan in de voorafgaande dertig jaar. Erger nog, de inkomens aan de onderkant en in het midden stagneerden grotendeels terwijl die aan de top stegen, en de opzettelijke verzwakking van de sociale zekerheid heeft geleid tot grotere financiële en economische onzekerheid.
Jongeren maken zich terecht zorgen dat de klimaatverandering hun toekomst in gevaar brengt en zien dat landen die onder invloed van het neoliberalisme staan, consequent hebben nagelaten om strenge regels tegen vervuiling in te voeren (of, in de VS, om de opioïdencrisis en de epidemie van kinderdiabetes aan te pakken). Helaas komen deze mislukkingen niet als een verrassing. Het neoliberalisme was gebaseerd op het geloof dat onbelemmerde markten de meest efficiënte manier zijn om optimale resultaten te behalen. Maar zelfs in de begindagen van de opkomst van het neoliberalisme hadden economen al vastgesteld dat ongereguleerde markten niet efficiënt of stabiel zijn, laat staan dat ze bijdragen aan een sociaal aanvaardbare inkomensverdeling.
NEW YORK – Overal ter wereld is het populistisch nationalisme in opmars, vaak aan de macht geholpen door autoritaire leiders. En toch was het de bedoeling dat de neoliberale orthodoxie – overheidsbezuinigingen, belastingverlagingen, deregulering – die zo’n veertig jaar geleden in het Westen ingang vond, de democratie zou versterken in plaats van verzwakken. Wat ging er mis?
Een deel van het antwoord is economisch van aard: het neoliberalisme heeft gewoon niet gebracht wat het beloofde. In de Verenigde Staten en andere geavanceerde economieën die het neoliberalisme omarmden, was de groei van het reële (inflatiegecorrigeerde) inkomen per hoofd van de bevolking tussen 1980 en de COVID-19-pandemie veertig procent lager dan in de voorafgaande dertig jaar. Erger nog, de inkomens aan de onderkant en in het midden stagneerden grotendeels terwijl die aan de top stegen, en de opzettelijke verzwakking van de sociale zekerheid heeft geleid tot grotere financiële en economische onzekerheid.
Jongeren maken zich terecht zorgen dat de klimaatverandering hun toekomst in gevaar brengt en zien dat landen die onder invloed van het neoliberalisme staan, consequent hebben nagelaten om strenge regels tegen vervuiling in te voeren (of, in de VS, om de opioïdencrisis en de epidemie van kinderdiabetes aan te pakken). Helaas komen deze mislukkingen niet als een verrassing. Het neoliberalisme was gebaseerd op het geloof dat onbelemmerde markten de meest efficiënte manier zijn om optimale resultaten te behalen. Maar zelfs in de begindagen van de opkomst van het neoliberalisme hadden economen al vastgesteld dat ongereguleerde markten niet efficiënt of stabiel zijn, laat staan dat ze bijdragen aan een sociaal aanvaardbare inkomensverdeling.